Pierwsze Seminarium Europejskie w SGH

W pierwszym tygodniu czerwca br. w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie, w niedługim czasie po wyborach do Parlamentu Europejskiego 2014, dyskutowano na temat ról delegacji narodowych w Parlamencie. Inicjatorem I Seminarium Europejskiego było Polskie Stowarzyszenie Badań Wspólnoty Europejskiej (PECSA) wraz z Katedrą Unii Europejskiej im. Jeana Monneta Kolegium Ekonomiczno-Społecznego SGH, a w jego organizację zaangażowali się pracownicy i doktoranci Kolegium Ekonomiczno-Społecznego SGH oraz przedstawiciele Fundacji Konrada Adenauera w Polsce (KAS).

W ramach spotkania odbył się panel ekspercki połączony z dyskusją z udziałem zaproszonych gości z Polski i Niemiec, którzy reprezentowali zarówno środowisko akademickie, jak i kręgi polityczne. Zaproszonych panelistów zapytano o ocenę przebiegu i wyników wyborów do Parlamentu Europejskiego, a w szczególności o ocenę zmiany układu sił. Drugi wątek dyskusji dotyczył znaczenia delegacji narodowych w Parlamencie Europejskim oraz problemu odpowiedniej reprezentacji interesów państw członkowskich.

Paneliści podkreślali, że obecny układ sił w Parlamencie Europejskim to podział na frakcje proeuropejskie i antyeuropejskie. Mimo że te ostatnie stanowią tylko około 15% składu Parlamentu i są bardzo wyraziste, to skuteczność ich działań jest niewielka. Co więcej, między eurosceptykami z różnych krajów nie dochodzi do współpracy, gdyż interesy narodowe są dla nich najważniejsze. Konsekwencją takiej sytuacji jest niewielki wpływ wywierany przez eurosceptyków na wyniki prac Parlamentu Europejskiego. Podczas panelu wyjaśniono również mechanizmy, które doprowadziły do takiego wyniku. W przeszłości grupy napotykające problemy społeczne lub dyskryminowane głosowały na partie lewicowe, które głosiły potrzebę likwidacji istniejących nierówności. W tegorocznych wyborach elektorat ten zwrócił się w stronę skrajnej prawicy.

Kolejnym wątkiem dyskusji była kwestia przebiegu współpracy parlamentów narodowych z Parlamentem Europejskim, która to współpraca przybiera często kształt konkurencji i rywalizacji. Dużą część dyskusji prelegenci poświęcili ocenie roli delegacji narodowych w PE. Niektórzy paneliści uważali, że delegacje narodowe odgrywają mniej istotną rolę niż się powszechnie uważa, na rzecz zdecydowanego znaczenia podziału na frakcje polityczne. Inni natomiast zwrócili uwagę, że choć w PE nie ma bezpośrednich możliwości reprezentacji interesów narodowych, to można je realizować, działając pozornie  w interesie europejskim. Za przykład można uznać delegację niemiecką, która dba o interesy narodowe. Zadano również pytanie, czy prawo europejskie wpływa na prawo niemieckie czy odwrotnie. Kwestia ta stała się ważnym tematem dalszej dyskusji i licznych pytań. Okazało się jednak, że istnieją badania empiryczne przemawiające za tą tezą.

Ważnym tematem dyskusji stał się niski poziom przekazu w polskich mediach, powierzchownego, często błędnego komunikowania społeczeństwu kwestii związanych z Parlamentem Europejskim. Problem ten dotyczy również niewłaściwego przedstawiania roli delegacji narodowych.

W ostatniej części seminarium zgromadzeni słuchacze zadawali pytania, a paneliści podsumowali swoje wypowiedzi, równocześnie polemizując ze sobą. Zwrócono również uwagę na istotę prowadzenia dyskusji na temat wyzwań stojących przed UE oraz na potrzebę konstruktywnej krytyki, której efektem będą propozycje zmian. Spotkanie zakończono postulatem o zorganizowanie kolejnych, podobnych seminariów. Postulat ten wpisuje się w plany zorganizowania cyklu cokwartalnych seminariów, które będą dotyczyły aktualnych zagadnień wpisujących się w problematykę procesu integracji europejskiej, funkcjonowania UE i jej państw członkowskich, a także miejsca i znaczenia Europy w świecie w obliczu przemian regionalnych i globalnych.

Seminarium moderowała prof. dr hab. Ewa Latoszek z Katedry Unii Europejskiej im. Jeana Monneta KES, a zarazem Przewodnicząca PECSA. Wśród zaproszonych panelistów znaleźli się: dr Jacek Saryusz-Wolski, Poseł do Parlamentu Europejskiego; pani Agnieszka Pomaska, Przewodnicząca Komisji ds. Unii Europejskiej Sejmu RP; dr Maria Elisabeth Rotter, Doradca Komisji ds. Unii Europejskiej Bundestagu w Niemczech; prof. dr hab. Zbigniew Czachór, Kierownik Zakładu Badań nad Integracją Europejską Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a także Stały Doradca Komisji ds. Unii Europejskiej Sejmu RP; dr Wojciech Gagatek z Centrum Europejskiego Uniwersytetu Warszawskiego; prof. dr hab. Joachim Osiński, Dziekan Kolegium Ekonomiczno-Społecznego SGH. W wydarzeniu uczestniczyli zarówno studenci, doktoranci i pracownicy naukowi, jak i osoby spoza szkolnictwa wyższego z Warszawy, Lublina, Gdańska i innych ośrodków miejskich. Koordynatorkami Seminarium były dr Agnieszka Kłos i dr Marta Pachocka, reprezentujące zarówno KES, jak i PECSA.

Joanna Z. Radziszewska

fot. Elżbieta Jabłońska, doktorantka KES